Deze Belgische “Big Five” deden recent hun comeback in ons land.
- elisabet82
- Aug 5
- 3 min read
Dankzij natuurbescherming, herstel van leefomgeving en, in enkele gevallen, herintroductie zijn volgende topsoorten van fauna teruggekeerd in België. Dit is het resultaat van decennialange inzet van natuurbeschermers, vrijwilligers en organisaties zoals Natuurpunt en WWF.
1. De Otter
Sinds het begin van de jaren 2010 is de otter aan een sterke opmars bezig in Vlaanderen en Wallonië. Eind jaren ’80 waren waarnemingen bijna volledig verdwenen, maar vanaf 2012 werden opnieuw sporen en camerabeelden geregistreerd.Vanaf 2020 zijn ze aanwezig in West-Vlaanderen, Antwerpen en zelfs Wallonië

Waar te spotten? Uitkerkse Polder (Blankenberge) West-Vlaanderen, Grensmaas (Limburg), Zwinregio & Meetjesland (Oost-Vlaanderen), Vallei van de Zwarte Beek (Limburg).
Tip: Let op sporen zoals uitwerpselen (“spraints”), glijsporen aan oevers en geursporen op bruggen.
2. Bever
De Europese bever keerde, na uitgestorven te zijn in 1848, terug via illegale introducties door activisten eind jaren 1990, maar sindsdien ook door officiële herintroductieprojecten gestart rond 1998-2003. Inmiddels zijn er duizenden individuele dieren in heel België, met zowel in Vlaanderen als Wallonië stabiele populaties.

Waar te spotten? Dijlevallei (tussen Leuven en Mechelen), Scheldevallei (Vlaanderen), Samber- en Maasvallei (Wallonië), Nationale Park Hoge Kempen
Tip: Kijk uit naar dammen, afgeknaagde bomen en beverburchten langs rustige waterlopen.
3. Wolf
Na meer dan 100 jaar afwezigheid werd in 2016 de eerste wolf teruggemeld. Kort daarna volgden meerdere waarnemingen van wolvenfamilies in Vlaanderen en Wallonië. Tegenwoordig zijn er zelfs vaste kleine roedels in het land aanwezig en zijn geboortes bevestigd.

Waar te spotten? Limburgse Kempen (bijvoorbeeld in het militair domein van Leopoldsburg en Hechtel-Eksel), Voeren en omgeving (grensgebied met Nederland en Duitsland), Ardense bossen in Luik en Luxemburg
Tip: Waarnemen van wolven zelf is zeldzaam, maar sporen zoals pootafdrukken en meldingen via www.welkomwolf.be zijn indicatief.
4. Lynx
Gedurende meer dan 25 jaar waren er in België geen bevestigde waarnemingen. Sinds 2020 is de lynx echter opnieuw gefotografeerd in de Ardennen, wat de terugkeer van deze grote Europese kat markeert. Onderzoekers schatten dat België plaats biedt aan maximaal zo’n 75 dieren.

Waar te spotten? Oostelijke Ardennen (Hoog-België, bij de grens met Duitsland en Luxemburg), Natuurreservaten bij Malmedy, Sankt Vith en Bütgenbach
Tip: Deze katachtige is extreem schuw. Enkel via cameravallen of zeldzame waarnemingen bekend. Soms sporen in de sneeuw of modder.
5. Oehoe
De oehoe, één van Europa’s grootste uilen, keert stilaan terug dankzij natuurherstel en grondige beschermingsprogramma’s. Net als de otter en de wolf is deze indrukwekkende roofvogel in Vlaanderen opnieuw waargenomen.

Waar te spotten? Maasvallei (Luikse en Limburgse zijde), Vlaamse Ardennen (Oost-Vlaanderen), Hagelandse heuvels (Vlaams-Brabant), Ardennen (oude steengroeven)
Tip: Let ’s avonds op hun kenmerkende roepgeluid: diep, langgerekt “oehoe”. Broeden soms in steengroeven of rotspartijen.
Welke comebacks kunnen we de volgende 5 jaar verwachten?
Door de klimaatopwarming, veranderend landschap en steeds meer beschermingsmaatregelen, verschijnen er stilaan nieuwe (of eigenlijk: oude) gezichten in onze bossen, velden en moerassen. Van de goudjakhals tot de zeearend: deze dieren stonden decennia op de zwarte lijst, maar hebben nu een serieuze kans om zich opnieuw te vestigen.
Hier zijn 4 spectaculaire mogelijke comebacks in de komende vijf jaar:
Goudjakhals

Status: Al gespot in Vlaanderen en Wallonië sinds 2019
Verwachting: Deze opportunistische alleseter vindt makkelijk z’n weg, zeker in een landschap zonder grote roofdieren.
Hoop: Een stabiele populatie in de Kempen of Ardennen lijkt niet onrealistisch. Denk: een vos met ambitie.
Steenbok

Status: Al eeuwen verdwenen uit België
Verwachting: Elders in Europa succesvol geherintroduceerd
Hoop: Als de rotsachtige gebieden in de Hoge Venen beter beschermd worden, zou herintroductie mogelijk zijn.
Gladde slang

Status: Mini-populatie in Zuid-Luxemburg
Verwachting: De opwarming van het klimaat helpt, maar versnippering is een risico
Hoop: Herkolonisatie van kalkgraslanden rond Virton
Zeearend

Status: Al gespot tijdens de trek in o.a. Bourgoyen en Uitkerkse Polder
Verwachting: Grote moerasgebieden zijn ideale broedplaatsen
Hoop: Een broedpaar in Vlaanderen? Binnen handbereik.



