Dit meen je niet! Het koor dat bijna niet kon ademen

Door Ingo Pauwels

@philips

Sommige verhalen zijn zo straf dat het bijna jammer is dat je ze niet te horen krijgt. Daarom is Vibes er, om zulke absurde, licht ontroerende, maar vooral bijzondere verhalen aan de man te brengen. We willen jullie horen denken: “No way, kan dit echt zijn?!” Het verhaal van het “ademloos koor” is er zo eentje. Een koor van achttien mannen en vrouwen met chronische ademhalingsproblemen dat er toch in geslaagd is om na amper vijf dagen het Apollo Theater in New York te laten daveren op zijn grondvesten. Geen onzin, geen duimzuigerij, maar pure realiteit. 

Een weg van korte adem, een droom van lange adem

Voor mensen die lijden aan een chronische obstructieve longziekte (ofwel COPD), een longaandoening waarbij de longen beschadigd zijn, moet dit als larie en apekool in de oren klinken. Want als je minder zuurstof binnenkrijgt, kan je natuurlijk veel moeilijker ademhalen. Gewoon praten is voor deze mensen al een zekere uitdaging, laat staan zingen. En toch willen we hen juist aanmoedigen om verder te lezen, want het verhaal van het “ademloos koor” klopt wel degelijk. 

“Muziek heeft veel positieve effecten op de levens van deze mensen. Zingen doet hun ziel goed, en ik denk tot op zekere hoogte ook hun lichaam.”

• Gareth Malone, dirigent

Gareth Malone, een populaire Britse koordirigent en tv-persoonlijkheid, nam een groep van achttien longpatiënten met een chronische luchtwegaandoening onder zijn leiding om hun levenslange droom te realiseren: leren zingen. Een ogenschijnlijk onhaalbare opdracht die op poten werd gezet door het merk Philips om zijn draagbare zuurstofconcentrator te promoten. Dat onmogelijk project is uiteindelijk een traject van amper vijf dagen geworden, waarbij de koorleden hun angsten hebben overwonnen en alle verwachtingen hebben overtroffen. Gelukkig konden ze rekenen op de kennis en ervaring van Malone, die ervoor bekend staat om letterlijk íédereen te leren zingen. En dat al na vijf dagen vol intense oefenmomenten. Volgens de dirigent zelf is dat te danken aan de oerkracht van muziek, die doorheen de hele geschiedenis al veel mensen heeft geholpen: “Muziek en zingen zorgen dat mensen zich goed voelen over zichzelf en over hun medemens. Zingen beurt je op, troost je en laat je lachen, en het is zo eenvoudig: je hebt alleen jezelf, je adem en je stem nodig.” 

En de Griekse zonnegod zag dat het goed was

De finale? Een ensemblestuk op het podium voor onder andere familieleden en vrienden. Alle achttien koorleden, onder wie een brandweerman en politievrouw die longschade opliepen bij de aanslagen van elf september, hebben in die zeer korte tijdspanne een enorme groei doorgemaakt: van simpele melodieën zingen naar optreden in het beroemde Apollo Theater in Harlem. Dat is een straffe verwezenlijking, zeker als je beseft dat verschillende zangers afhankelijk zijn van zuurstoftherapie en dagelijks risico’s als flauwvallen en beroertes trotseren. Hun toepasselijk gekozen versie van de tijdloze The Police-klassieker ‘Every Breath You Take’ werd dan ook op luid enthousiasme onthaald door hun licht geëmotioneerde familieleden en vrienden. 

De kracht van zingen heeft deze groep geholpen om hun luchtwegen te verbeteren en bovendien enige controle over hun ademhaling terug te winnen. “Ik ben geen arts, maar ik heb gezien dat muziek veel positieve effecten heeft op de levens van deze mensen. Zingen doet hun ziel goed, en ik denk tot op zekere hoogte ook hun lichaam”, zei Malone toen. En de dirigent had inderdaad gelijk, want onderzoek bevestigt dat zingen bij longpatiënten helpt om hun longfunctie te onderhouden en dus ook hun algemene levenskwaliteit op te krikken. 

“De zangsessies zijn ontworpen om afgezwakte spieren te oefenen, fysieke spanning los te laten, de efficiëntie van het cardiovasculair systeem te trainen, en het ademhalingsmanagement te verbeteren.”

• Christine Eastwood, muziektherapeut 

Volgens dokter Nick Hopkinson, ademhalingsconsulent aan The Royal Brompton and Harefield Hospital, “helpt het mensen om hun ademhaling en postuur onder controle te krijgen”. Zijn studie toonde aan dat de COPD-patiënten die zes weken lang tweemaal per week zanglessen kregen zowel fysiek als mentaal sterker waren dan degenen zonder zangles. In het algemeen had zingen dus positieve effecten op hun gezondheid. “Een zangsessie is een samenstelling van houdingswerk, relaxatie, zang gerelateerde ademhalingsoefeningen, stemoefeningen en groepszang,” verklaart Christine Eastwood, muziektherapeut aan het Glan Clwyd Hospital in Wales. “Het programma is ontworpen om afgezwakte spieren te oefenen, fysieke spanning los te laten, de efficiëntie van het cardiovasculair systeem te trainen, en het ademhalingsmanagement te verbeteren.”

@philips

“Ik weet nu dat ik tot veel meer in staat ben dan ik dacht.”

• Evelin Alvarez-Flores, koorlid en COPD-patiënt

Dat zingen heel wat losmaakt bij mensen, zowel fysiek als emotioneel, hebben de inspirerende leden van het “ademloos koor” duidelijk bewezen. Zij lieten zich niet definiëren door hun aandoening. “Het heeft me mijn zelfvertrouwen teruggegeven, en niet alleen met betrekking tot zingen,” liet koorlid en COPD-patiënt Evelin Alvarez-Flores destijds weten. “Ik heb geleerd dat ik meer van mezelf mag verwachten, en ik weet nu dat ik tot veel meer in staat ben dan ik dacht. Het is een geweldige ervaring geweest die ik altijd zal blijven koesteren.”